Nghiên cứu mới từ Viện Tế bào gốc Sanford thuộc Đại học California San Diego (UCSD), công bố trên tạp chí Cell Stem Cell, đã chỉ ra rằng môi trường không gian có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa của các tế bào gốc tạo máu và tiền thân (HSPCs). Các tế bào này đóng vai trò quan trọng trong việc sản xuất các tế bào máu khỏe mạnh, duy trì hệ miễn dịch và sức khỏe tổng thể.
Các nhà khoa học đã theo dõi hoạt động của HSPCs trong bốn sứ mệnh thương mại của SpaceX tới Trạm Vũ trụ Quốc tế (ISS) bằng các hệ thống giám sát tiên tiến tích hợp Trí tuệ Nhân tạo (AI) và công nghệ nano-bioreactor. Kết quả cho thấy, sau khoảng 32 đến 45 ngày trên ISS, các HSPCs đã biểu hiện các dấu hiệu lão hóa rõ rệt, bao gồm suy giảm khả năng tái tạo tế bào máu mới khỏe mạnh, gia tăng tổn thương DNA và rút ngắn telomere – các chỉ dấu sinh học của lão hóa. Ngoài ra, các tế bào này còn cho thấy tình trạng viêm nhiễm và căng thẳng trong ty thể.
Tiến sĩ Catriona Jamieson, Giám đốc Viện Tế bào gốc Sanford, mô tả không gian là "thử thách căng thẳng tột độ đối với cơ thể con người", giải thích rằng vi trọng lực và bức xạ vũ trụ gây ra những biến đổi phân tử sâu sắc trong tế bào gốc máu, phản ánh quá trình lão hóa tăng tốc. Những phát hiện này củng cố các nghiên cứu trước đây của NASA, như Nghiên cứu Cặp song sinh Kelly, ghi nhận những thay đổi lâu dài về biểu hiện gen và độ dài telomere ở các phi hành gia.
Đáng khích lệ, nghiên cứu cũng cho thấy một số tổn thương trên các tế bào gốc này có dấu hiệu phục hồi khi chúng được đưa trở lại điều kiện thuận lợi trên Trái đất. Điều này mở ra tiềm năng phát triển các biện pháp đối phó hiệu quả để bảo vệ sức khỏe phi hành gia trong các chuyến bay khám phá vũ trụ dài ngày. Những kiến thức này không chỉ quan trọng cho sự an toàn của các nhà thám hiểm vũ trụ mà còn cung cấp hiểu biết sâu sắc về cơ chế lão hóa và các bệnh liên quan trên Trái đất, như ung thư.