Naukowcy z Uniwersytetu w Hongkongu odkryli, w jaki sposób wirus Epsteina-Barr (EBV) napędza rozwój i przerzuty raka nosogardzieli (NPC). Badanie opublikowane w 2024 roku wykazało, że EBV manipuluje trójwymiarową strukturą ludzkiego genomu w komórkach nowotworowych NPC poprzez mechanizm „haczykowania”. Ta wiedza może prowadzić do opracowania nowych terapii celowanych w tę interakcję wirus-gospodarz.
EBV, który jest powszechny w populacji światowej, odgrywa kluczową rolę w raku nosogardzieli, szczególnie w południowych Chinach. Wirus, nie integrując się z DNA gospodarza, pozostaje jako pozachromosomowe DNA (ecDNA) w jądrze komórkowym. Zespół profesora Dai Wei odkrył, że EBV fizycznie „haczykuje” się do określonych regionów ludzkiej chromatyny, reorganizując genom. Proces ten przechwytuje maszynerię epigenetyczną komórki, promując utrzymywanie się wirusa i procesy onkogenne, co ułatwia unikanie odpowiedzi immunologicznej i zwiększa potencjał przerzutowy.
Badanie zostało zweryfikowane na podstawie analizy 177 próbek guzów pacjentów z NPC z Hongkongu i Kantonu, identyfikując sygnatury genomowe przewidujące ryzyko przerzutów. Eksperymenty z użyciem leków epigenetycznych i technologii CRISPR-Cas9, mających na celu przerwanie połączenia wirusowo-genomowego, wykazały znaczące zmniejszenie obecności EBV i spowolnienie wzrostu guza. Profesor Dai podkreśla, że „EBV nie jest biernym obserwatorem w NPC; jest dynamicznym architektem postępu raka”.
Związek między EBV a NPC jest znany od dawna, ale mechanizm wpływu wirusa na architekturę genomu pozostawał niejasny. Ostatnie badania, w tym te z Chińskiego Uniwersytetu w Hongkongu, wskazują na znaczenie wariantów wirusa EBV w rozwoju NPC. Warto również wspomnieć o postępach w leczeniu, takich jak zatwierdzenie przez EMA leku Loqtorzi, pierwszej celowanej terapii dla pacjentów z rakiem nosogardzieli, która znacząco wydłuża ich przeżycie. Odkrycie to stanowi znaczący krok naprzód w zrozumieniu interakcji wirus-gospodarz w kontekście nowotworów, łącząc podstawową wirusologię, epigenetykę i onkologię kliniczną.