Onderzoekers van Michigan State University (MSU) hebben een innovatieve gel ontwikkeld die mogelijk een oplossing biedt voor een van de meest gevreesde bijwerkingen van chemotherapie: haarverlies, ook wel bekend als chemotherapie-geïnduceerde alopecia.
Dit baanbrekende onderzoek, gepubliceerd op 2 september 2025 in MSUToday, richt zich op een temperatuurgevoelige gel die de haarzakjes beschermt door de bloedtoevoer naar de hoofdhuid te beperken. De gel, ontwikkeld onder leiding van Bryan Smith, Associate Professor bij MSU's Institute for Quantitative Health Science and Engineering, bevat de stoffen lidocaïne en adrenalone. Deze componenten vernauwen de bloedvaten in de hoofdhuid, waardoor de blootstelling van de haarzakjes aan chemotherapeutische middelen wordt verminderd. Dit mechanisme bootst het effect na van de momenteel beschikbare, maar vaak dure en ongemakkelijke, koelmutsen die worden gebruikt om haarverlies te voorkomen.
Een belangrijk voordeel van de nieuwe gel is de temperatuurgevoeligheid: bij lichaamstemperatuur hecht de gel zich aan de hoofdhuid, terwijl deze bij lagere temperaturen dunner wordt en gemakkelijk kan worden weggewassen. Chemotherapie richt zich op snelgroeiende cellen, waaronder kankercellen, maar tast ook gezonde, snelgroeiende cellen aan, zoals die in de haarzakjes. Dit leidt bij ongeveer 65% van de patiënten tot haarverlies. Hoewel haarverlies meestal tijdelijk is en het haar na de behandeling weer teruggroeit, kan het emotionele en psychologische impact hebben, en in zeldzame gevallen leiden tot permanente kaalheid.
Een gerandomiseerde klinische studie in JAMA toonde aan dat hoofdhuidkoeling de haarretentie significant verhoogde, met 50% van de patiënten die hun haar behielden in vergelijking met de controlegroep. Het onderzoeksteam van MSU zoekt momenteel naar financiering om klinische proeven bij mensen te starten. Hoewel de gel veelbelovend is gebleken in diermodellen, met een 'dramatische reductie' in haarverlies, zijn menselijke klinische studies essentieel om de veiligheid en effectiviteit te bevestigen.
De ontwikkeling van dergelijke innovaties onderstreept de voortdurende zoektocht naar verbeteringen in de ondersteunende zorg voor kankerpatiënten, met als doel hun levenskwaliteit te verhogen tijdens en na de behandeling. De noodzaak voor dit soort innovaties wordt benadrukt door het feit dat veel patiënten, uit angst voor haarverlies, zelfs optimale behandelingsregimes zouden overwegen te weigeren. De gel van MSU biedt een potentieel toegankelijkere en comfortabelere alternatieve methode vergeleken met de huidige koeltechnieken, die aanzienlijke kosten met zich meebrengen en bijwerkingen zoals hoofdpijn en koude-intolerantie kunnen veroorzaken. De focus op het verbeteren van de persoonlijke kant van kankerzorg, zoals beschreven door professor Bryan Smith, toont een dieper begrip van de holistische impact van de ziekte en haar behandelingen.