Vào ngày 23 tháng 7 năm 2025, Tòa án Công lý Quốc tế (ICJ) đã đưa ra một ý kiến tư vấn mang tính bước ngoặt, khẳng định rằng tất cả các quốc gia đều có nghĩa vụ pháp lý phải chống biến đổi khí hậu và bảo vệ các thế hệ hiện tại và tương lai.
Tuyên bố này được đưa ra sau một chiến dịch kéo dài nhiều năm, được khởi xướng bởi Vanuatu và nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ hơn 130 quốc gia, đặc biệt là các quốc gia dễ bị tổn thương trước biến đổi khí hậu. ICJ đã công nhận biến đổi khí hậu là một "mối đe dọa khẩn cấp và mang tính sống còn", nhấn mạnh sự cần thiết của hợp tác quốc tế để giảm lượng khí thải nhà kính. Tòa án cũng khẳng định rằng "môi trường trong lành, lành mạnh và bền vững" là một quyền con người cơ bản. Theo đó, việc không hành động để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu có thể dẫn đến nghĩa vụ bồi thường.
Ý kiến tư vấn này, mặc dù không có tính ràng buộc pháp lý, nhưng mang trọng lượng đạo đức và pháp lý đáng kể, có khả năng định hình các chính sách quốc gia và các cuộc đàm phán quốc tế trong tương lai. Quyết định của ICJ cũng phù hợp với các hành động pháp lý quốc tế trước đó, bao gồm cả ý kiến tư vấn của Tòa án Nhân quyền Liên Mỹ về bảo vệ môi trường, nhấn mạnh nghĩa vụ của các quốc gia trong việc giảm thiểu và giải quyết các tác động môi trường đe dọa quyền con người.
Ralph Regenvanu, Bộ trưởng Bộ Biến đổi Khí hậu của Vanuatu, đã ca ngợi quyết định này là một "cột mốc quan trọng đối với hành động khí hậu", cung cấp một nền tảng pháp lý chung giúp các quốc gia vượt qua các rào cản chính trị. Ông cho biết Vanuatu sẽ tiếp tục thúc đẩy việc thực thi quyết định này tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc.
Phán quyết của ICJ cũng có ý nghĩa đối với các tập đoàn lớn. Các quốc gia có nghĩa vụ pháp lý phải hành động để ngăn chặn các hoạt động gây hại cho hệ thống khí hậu, bao gồm cả việc điều chỉnh các tác nhân tư nhân như doanh nghiệp. Việc các quốc gia không thực hiện các hành động thích hợp để bảo vệ hệ thống khí hậu khỏi phát thải khí nhà kính, bao gồm cả việc sản xuất, tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch, cấp phép thăm dò hoặc trợ cấp nhiên liệu hóa thạch, có thể cấu thành một hành vi sai trái quốc tế, đặt ra thông báo cho các quốc gia sản xuất than, dầu và khí đốt.
Quyết định của ICJ được coi là một bước tiến quan trọng trong luật pháp quốc tế về khí hậu, củng cố thêm cơ sở pháp lý cho các quốc gia dễ bị tổn thương yêu cầu trách nhiệm giải trình và hành động cụ thể từ các quốc gia phát thải cao. Nó cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hợp tác quốc tế và trách nhiệm chung, đặc biệt là đối với các quốc gia phát triển trong việc hỗ trợ tài chính và chuyển giao công nghệ cho các nước đang phát triển.