Một báo cáo mới công bố ngày 26 tháng 8 năm 2025 của Liên Hợp Quốc (LHQ) cho thấy tình trạng đáng báo động khi hơn 1 tỷ người trên toàn cầu, tương đương khoảng một phần tư dân số thế giới, vẫn chưa được tiếp cận nước uống an toàn. Báo cáo nhấn mạnh rằng thế giới đang còn rất xa mục tiêu đảm bảo khả năng tiếp cận phổ cập các dịch vụ nước sạch và vệ sinh vào năm 2030, và mục tiêu này ngày càng trở nên khó khăn hơn.
Theo báo cáo, cứ bốn người trên thế giới thì có một người không được tiếp cận nước uống được quản lý an toàn. Hơn 100 triệu người vẫn phải sử dụng các nguồn nước mặt như sông, hồ, tiềm ẩn nhiều rủi ro về sức khỏe. Ông Ruediger Krech, người đứng đầu Ban Môi trường, Biến đổi Khí hậu và Sức khỏe của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khẳng định: "Nước, vệ sinh và y tế không phải là những thứ xa xỉ: chúng là quyền con người cơ bản. Chúng ta cần đẩy nhanh tiến độ, đặc biệt là đối với các nhóm dân cư dễ bị tổn thương nhất, những người thường bị bỏ quên."
Kể từ năm 2015, đã có 961 triệu người được tiếp cận các dịch vụ nước uống được quản lý an toàn, nâng tỷ lệ bao phủ từ 68% lên 74%. Tuy nhiên, vẫn còn 2,1 tỷ người chưa được tiếp cận các dịch vụ này, trong đó 106 triệu người vẫn phụ thuộc vào nguồn nước mặt. Số lượng quốc gia đã ngừng sử dụng nước mặt làm nguồn cung cấp nước uống đã tăng từ 142 vào năm 2015 lên 154 vào năm 2024.
Về vệ sinh, kể từ năm 2015, khoảng 1,2 tỷ người đã được tiếp cận các dịch vụ vệ sinh được quản lý an toàn, với tỷ lệ tiếp cận tăng từ 48% lên 58%. Các dịch vụ này được định nghĩa là các tiện ích cải tiến không dùng chung với các hộ gia đình khác, nơi chất thải được xử lý an toàn tại chỗ hoặc vận chuyển đến nơi xử lý. Tuy nhiên, bà Cecilia Sharpe, Giám đốc Nước, Vệ sinh và Y tế tại UNICEF, cảnh báo: "Với tốc độ hiện tại, việc cung cấp nước sạch và vệ sinh an toàn cho mọi trẻ em ngày càng trở nên xa vời."
Các số liệu thống kê cho thấy sự chênh lệch đáng kể, đặc biệt là ở các quốc gia có thu nhập thấp và các khu vực nông thôn. Tại Châu Phi, khoảng 411 triệu người vẫn chưa được tiếp cận nước sạch và gần ba phần tư không được hưởng các dịch vụ vệ sinh được quản lý an toàn. Tình trạng thiếu nước sạch và vệ sinh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn kìm hãm sự phát triển kinh tế và xã hội, đặc biệt là ở các cộng đồng nghèo và vùng nông thôn.
Phụ nữ và trẻ em gái thường gánh vác phần lớn trách nhiệm thu thập nước, dành hàng triệu giờ mỗi ngày cho công việc này, ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và hạn chế cơ hội học tập, phát triển kinh tế. Việc thiếu nước sạch và vệ sinh cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường nước như tả, lỵ và thương hàn, đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ em và người già.
Trong bối cảnh này, các quốc gia Ả Rập đang chuẩn bị đăng cai Diễn đàn Nước Thế giới lần thứ tư của Liên Hợp Quốc vào năm 2026. Hội nghị thượng đỉnh này dự kiến sẽ thảo luận các phương pháp nhằm đẩy nhanh việc tiếp cận nước sạch cho sinh hoạt và vệ sinh tại tất cả các khu vực trên thế giới, nhấn mạnh sự cấp thiết phải tăng cường các nỗ lực toàn cầu để đảm bảo khả năng tiếp cận phổ cập nước uống an toàn và vệ sinh vào năm 2030, cũng như đạt được các mục tiêu phát triển bền vững.