Geneva, Thụy Sĩ – Từ ngày 5 đến ngày 14 tháng 8 năm 2025, các nhà đàm phán từ 179 quốc gia đã tập trung tại Geneva để hoàn thiện một hiệp ước quốc tế mang tính ràng buộc pháp lý nhằm giải quyết vấn đề ô nhiễm nhựa toàn cầu. Phiên họp thứ năm của Ủy ban Đàm phán Liên chính phủ (INC-5.2) này là một bước ngoặt quan trọng trong nỗ lực chung để đối phó với cuộc khủng hoảng môi trường ngày càng gia tăng.
Cuộc họp diễn ra trong bối cảnh một báo cáo gần đây được công bố trên tạp chí The Lancet cảnh báo rằng nếu không có hành động quyết đoán, lượng chất thải nhựa toàn cầu dự kiến sẽ tăng gấp ba lần vào năm 2060. Báo cáo này cũng nhấn mạnh những tác động nghiêm trọng đến sức khỏe, ước tính thiệt hại kinh tế liên quan đến sức khỏe do ô nhiễm nhựa lên tới ít nhất 1,5 nghìn tỷ đô la Mỹ mỗi năm. Các tác động này ảnh hưởng không cân xứng đến các nhóm dân cư dễ bị tổn thương, đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, những người có nguy cơ cao hơn đối với các vấn đề sức khỏe sinh sản, phát triển và các bệnh mãn tính.
Các cuộc đàm phán đang chứng kiến sự khác biệt về quan điểm giữa các quốc gia. Một số quốc gia, như Ả Rập Xê Út và Nga, với lợi ích trong ngành sản xuất dầu mỏ, ưu tiên các giải pháp tập trung vào tái chế. Ngược lại, một liên minh rộng lớn hơn gồm các quốc gia, được hỗ trợ bởi các tổ chức môi trường như Greenpeace, lại ủng hộ các biện pháp mạnh mẽ hơn, bao gồm việc cắt giảm đáng kể sản xuất nhựa và loại bỏ các sản phẩm nhựa sử dụng một lần. Greenpeace kêu gọi giảm 75% sản xuất nhựa vào năm 2040. Pháp và Liên minh Châu Âu đã bày tỏ cam kết mạnh mẽ hướng tới một thỏa thuận tham vọng và có giá trị pháp lý ràng buộc.
Các tiến bộ công nghệ trong lĩnh vực tái chế hóa học, phân hủy nhựa bằng enzyme và các hệ thống phân loại do AI điều khiển cũng đang được thảo luận như những con đường đầy hứa hẹn để quản lý hiệu quả hơn các loại chất thải nhựa. Tuy nhiên, việc triển khai rộng rãi các giải pháp này đòi hỏi đầu tư đáng kể và cơ sở hạ tầng vững chắc, đặc biệt là ở các nước đang phát triển. Kết quả của các cuộc đàm phán tại Geneva sẽ định hình tương lai của chính sách môi trường và hợp tác quốc tế, với mục tiêu thiết lập một khuôn khổ bền vững để quản lý nhựa và bảo vệ hành tinh cho các thế hệ tương lai.