NASA'nın Juno uzay aracı, Jüpiter'in kuzey kutbu üzerinde daha önce bilinmeyen bir plazma dalgası türünü tespit ederek gezegenin manyetik alanı ve uzay havası hakkında önemli bilgiler sundu. Minnesota Üniversitesi'nden araştırmacıların öncülük ettiği bu keşif, 16 Temmuz 2025'te Physical Review Letters dergisinde yayımlandı.
Juno'nun kutupsal yörüngesinden elde edilen veriler incelendiğinde, araştırmacılar Jüpiter'in güçlü manyetik alanı ve düşük plazma yoğunluğu nedeniyle alışılmadık derecede düşük frekanslara sahip bir plazma dalgası modu belirlediler. Bu dalga, bir Alfvén dalgası olarak başlayıp Jüpiter'in aşırı koşulları altında bir Langmuir moduna dönüşen hibrit bir yapı sergiliyor ve "Alfvén-Langmuir dalgası" olarak adlandırıldı.
Bu bulgu, Jüpiter'in auroralarının Dünya'nın auroralarından neden farklı olduğunu da açıklığa kavuşturuyor. Dünya'da auroralar genellikle kutupları halka şeklinde çevrelerken, Jüpiter'in karmaşık manyetik alanı parçacıkların doğrudan kutup başlığına akmasına neden olarak daha yoğun ve kaotik auroralara yol açıyor. Minnesota Üniversitesi'nden profesör Robert Lysak, "Plazma bir akışkan gibi davranabilir, ancak kendi manyetik alanları ve dış alanlar tarafından da etkilenir" diyerek bu karmaşık dinamiği vurguladı.
Bu keşfin, Güneş Sistemi'ndeki diğer manyetik gezegenlerde veya uzak ötegezegenlerde benzer plazma rejimlerinin var olabileceğine işaret ettiği düşünülüyor. Ayrıca, bu tür dalgaların güçlü manyetik alanlara sahip yıldızlarda da bulunabileceği öne sürülüyor. Juno'nun Jüpiter'in kutup bölgelerine yaptığı yakın geçişler, daha önce elde edilemeyen veriler sağlayarak bu tür olağanüstü plazma davranışlarını incelemek için eşsiz bir fırsat sundu. Bu keşif, uzay havası modellerini iyileştirmeye ve gezegenlerin manyetik alanlarının etkileşimlerini daha iyi anlamaya yardımcı olacaktır.