İspanya'nın kuzeybatısındaki A Cibdá de Armea'da bulunan 2.000 yıllık Roma yerleşiminde arkeologlar, yaklaşık 450 milyon yıl öncesine ait bir trilobit fosili keşfettiler. Bu olağanüstü buluntu, antik Romalıların, nesli tükenmiş deniz eklembacaklılarının fosillerini, dönemin imparatoru Augustus'un da ilgisini çeken bir takı olarak kullandıklarını gösteriyor.
Orta Ordovisyen dönemine ait olan fosil, demir oksit ile mineralleşmiş doğal bir döküm olarak günümüze ulaşmış ve kendine özgü kırmızımsı bir renge sahip. Fosilin, keşfedildiği yerden yaklaşık 430 kilometre uzaktaki Güney Orta İber Yarımadası'ndan getirildiği düşünülüyor. Bu durum, antik Romalıların bu fosili bilinçli olarak taşıdıklarını ve değerli bulduklarını kanıtlıyor. Mikroskobik incelemeler, fosilin üzerinde yedi adet yapay faset olduğunu ortaya koydu; bu da onun bir kolye veya bilezik olarak takılmak üzere modifiye edildiğini gösteriyor. Delik veya delinme izlerinin olmaması, muhtemelen metal bir çerçeveye oturtulduğunu düşündürüyor.
Bu keşif, Roma dönemine ait doğrulanmış ilk trilobit fosilidir ve dünya genelinde bin yıldan daha uzun bir süre önce insanlar tarafından bilinçli olarak toplanıp kullanılan sadece üç fosilden biridir. Bu buluntu, fosillerin antik Roma toplumundaki kültürel ve sembolik önemine dair değerli bilgiler sunuyor. Tarihçi Suetonius'un kayıtlarına göre İmparator Augustus'un kendisi de fosillere büyük ilgi duymuş, villalarında bu tür prehistorik objeleri sergilemiştir. Hatta Augustus'un, fosilleri sergilediği bilinen ilk paleontoloji müzelerinden birini kurduğu rivayet edilir.
Fosilin, üzerinde "MAXSIMVS" yazılı bir yazıya yakın bulunması, onun bir ev tapınağı veya lararium ile ilişkilendirilebileceği ihtimalini doğuruyor. Bu tür objelerin, koruyucu veya büyülü güçlere sahip olduğuna inanıldığı düşünülüyor. Trilobitlerin zırhlı görünümleri, Romalılar için koruma sembolü olarak ilgi çekici olmuş olabilir. Hatta bu fosillerin şekillerinden esinlenerek cam veya kehribardan yapılan ve "Trilobitenperlen" olarak bilinen boncukların üretildiği düşünülüyor.
Bu keşif, antik insanların doğaüstü inanışlarını ve prehistorik kalıntılara verdikleri değeri anlamamız açısından önemli bir pencere açıyor. Fosillerin sadece bilimsel bilgi için değil, aynı zamanda hayranlık, saygı ve inanç nesneleri olarak da değer gördüğünü gösteren kanıtlara ekleniyor. "Roma Zamanlarında Fosillerin Önemi: Erken İmparatorluk Bağlamında İlk Trilobit Buluntusu" başlıklı çalışma, bu bulguları Archaeological and Anthropological Sciences dergisinde yayımlanmıştır.