W dniach 25 lipca 2025 roku w Stambule odbędą się kluczowe rozmowy między Iranem a trzema państwami europejskimi – Wielką Brytanią, Francją i Niemcami (tzw. E3) – w sprawie irańskiego programu nuklearnego. Celem spotkania jest znalezienie wspólnego gruntu w obliczu narastających napięć międzynarodowych.
Rozmowy te stanowią kontynuację wcześniejszych negocjacji, które miały miejsce w tym samym mieście 16 maja 2025 roku. Delegacji irańskiej przewodniczą zastępcy ministra spraw zagranicznych: Kazem Gharibabadi ds. prawnych i międzynarodowych oraz Ali Bagheri Kani ds. politycznych. Spotkanie odbywa się w następstwie ataków na terytorium Iranu w czerwcu 2025 roku, które, według Teheranu, były wspierane przez Stany Zjednoczone. W czerwcu 2025 roku Stany Zjednoczone przeprowadziły naloty na trzy irańskie obiekty nuklearne, w tym zakłady w Fordow, Natanz i Isfahan.
Centralnym punktem spornym w negocjacjach pozostaje irański sprzeciw wobec mechanizmu „snapback”, proponowanego przez kraje europejskie. Mechanizm ten umożliwia ponowne wprowadzenie sankcji Organizacji Narodów Zjednoczonych wobec Teheranu w przypadku naruszenia przez niego zobowiązań wynikających z Wspólnego Kompleksowego Planu Działania (JCPOA) z 2015 roku. Kraje E3 ostrzegają, że jeśli do końca sierpnia 2025 roku nie dojdzie do porozumienia, mogą uruchomić ten mechanizm, przywracając sankcje ONZ. Porozumienie nuklearne z 2015 roku zostało zawarte między Iranem a grupą P5+1, ale napotkało na poważne przeszkody po wycofaniu się Stanów Zjednoczonych w 2018 roku i ponownym nałożeniu przez Waszyngton sankcji na Teheran. W odpowiedzi Iran stopniowo ograniczał swoje zobowiązania, podczas gdy kraje europejskie nie były w stanie zrekompensować skutków ekonomicznych amerykańskich sankcji.
Irański minister spraw zagranicznych, Hossein Amirabdollahian, wielokrotnie podkreślał, że europejskie kraje nie mają podstaw prawnych ani moralnych do stosowania mechanizmu „snapback”. Zarzucił im również podważanie fundamentów umowy nuklearnej i praktyczne unieważnianie jej korzyści. Według jego słów, rozmowy w Stambule stanowią „test realizmu dla Europejczyków i cenną okazję do skorygowania ich poglądów na irański program nuklearny”. Obecne rozmowy są postrzegane jako ostatnia szansa na uratowanie porozumienia nuklearnego przed całkowitym załamaniem. W kontekście trwających napięć, spotkanie to stanowi ważny moment dla przyszłości irańskiego programu nuklearnego i stabilności regionalnej, podkreślając potrzebę dialogu w celu przezwyciężenia wzajemnych wyzwań i poszukiwania drogi do porozumienia.