W historycznym orzeczeniu z 23 lipca 2025 roku Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (MTS) orzekł, że wszystkie państwa mają prawny obowiązek zwalczać zmiany klimatu i chronić obecne i przyszłe pokolenia przed ich skutkami. Trybunał uznał zmiany klimatu za „pilne i egzystencjalne zagrożenie”, podkreślając konieczność międzynarodowej współpracy w celu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.
Orzeczenie to, choć nie jest prawnie wiążące, niesie ze sobą znaczący ciężar moralny i prawny, mogący wpłynąć na politykę państw. Decyzja MTS stanowi kamień milowy w międzynarodowym prawie klimatycznym. Trybunał potwierdził, że prawo międzynarodowe, w tym prawo zwyczajowe i ramy praw człowieka, nakłada na państwa obowiązek zapobiegania znaczącym szkodom dla środowiska. Oznacza to konieczność podejmowania wszelkich dostępnych środków w celu zapobiegania działaniom w jurysdykcji lub pod kontrolą państw, które powodują takie szkody. Obowiązek ten obejmuje również regulowanie działalności podmiotów prywatnych, takich jak przedsiębiorstwa.
MTS podkreślił, że celem Porozumienia Paryskiego jest utrzymanie globalnego ocieplenia poniżej 1,5 stopnia Celsjusza, a państwa rozwinięte powinny przewodzić w walce ze zmianami klimatu, udzielając wsparcia finansowego krajom rozwijającym się. Inicjatywa ta została podjęta dzięki staraniom Vanuatu, państwa wyspiarskiego zagrożonego skutkami podnoszenia się poziomu mórz. Minister ds. Adaptacji do Zmian Klimatu Vanuatu, Ralph Regenvanu, określił decyzję jako „przełomowy kamień milowy w walce o sprawiedliwość klimatyczną”, podkreślając, że orzeczenie tworzy wspólną podstawę opartą na praworządności.
Orzeczenie MTS zbiega się w czasie z podobnymi opiniami wydanymi przez inne trybunały. Międzyamerykański Sąd Praw Człowieka w swojej opinii z 3 lipca 2025 roku potwierdził obowiązek państw do łagodzenia i przeciwdziałania szkodom środowiskowym zagrażającym prawom człowieka, w tym zmianom klimatu. Z kolei Międzynarodowy Trybunał Prawa Morza w swojej opinii z maja 2024 roku orzekł, że antropogenne emisje gazów cieplarnianych stanowią zanieczyszczenie morskie i że państwa muszą podjąć wszelkie środki w celu zapobiegania, ograniczania i kontrolowania tych emisji.
Naruszenie tych zobowiązań stanowi międzynarodowo bezprawne działanie, za które państwa mogą ponosić odpowiedzialność i być zobowiązane do dokonania pełnej reparacji na rzecz poszkodowanych państw, w tym poprzez restytucję, odszkodowanie i satysfakcję, pod warunkiem istnienia wystarczająco bezpośredniego i pewnego związku przyczynowego między bezprawnym czynem a poniesioną szkodą. Ponad 130 krajów poparło tę inicjatywę, co świadczy o globalnym konsensusie co do pilności działań na rzecz klimatu.