Raport ONZ z 26 sierpnia 2025 roku rzuca surowe światło na globalny dostęp do wody i urządzeń sanitarnych. Dokument, opracowany wspólnie przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) i UNICEF, ujawnia, że ponad miliard ludzi, stanowiący około jednej czwartej światowej populacji, nadal nie ma dostępu do bezpiecznej wody pitnej. Jest to poważne wyzwanie w kontekście osiągnięcia powszechnego dostępu do roku 2030.
Od 2015 roku 961 milionów ludzi zyskało dostęp do bezpiecznie zarządzanych usług wodociągowych, co zwiększyło globalny zasięg z 68% do 74%. Mimo to, 2,1 miliarda ludzi nadal nie ma dostępu do bezpiecznie zarządzanej wody pitnej, a 106 milionów osób korzysta z nieoczyszczonych źródeł powierzchniowych, takich jak rzeki i jeziora. Te niebezpieczne źródła stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia, zwiększając ryzyko chorób przenoszonych przez wodę.
Rodger Kirsch, szef Departamentu Środowiska w WHO, podkreślił, że „Woda, warunki sanitarne i higiena to nie luksusy: to podstawowe prawa człowieka”. Zwrócił uwagę na pilną potrzebę przyspieszenia działań, szczególnie w odniesieniu do najbardziej wrażliwych populacji, które są często pomijane. Dyskryminacja w dostępie jest szczególnie widoczna w przypadku kobiet i dziewcząt.
Cecilia Sharpe, dyrektor ds. Wody, Warunków Sanitarnych i Higieny w UNICEF, zauważyła, że „Każdy krok, jaki dziewczynka wykonuje, aby zebrać wodę, jest krokiem oddalającym ją od nauki, zabawy i bezpieczeństwa”. Dziewczęta często ponoszą główną odpowiedzialność za zbieranie wody, co pochłania cenny czas, który mógłby być przeznaczony na edukację. Brak odpowiednich urządzeń sanitarnych w szkołach dodatkowo pogarsza te problemy, wpływając na naukę i samopoczucie dziewcząt, zwłaszcza podczas menstruacji.
Raport kategoryzuje usługi wodociągowe na pięć poziomów. Chociaż 89 krajów osiągnęło powszechny dostęp do podstawowych usług wodociągowych, tylko 31 osiągnęło powszechny dostęp do bezpiecznie zarządzanej wody pitnej. Niepokojące jest to, że 28 krajów, głównie w Afryce, nadal ma ponad jedną czwartą populacji pozbawioną podstawowych usług wodociągowych.
Społeczność międzynarodowa przygotowuje się do czwartego Światowego Forum Wodnego ONZ w 2026 roku, kluczowego wydarzenia, na którym strategie przyspieszenia dostępu do bezpiecznej wody i urządzeń sanitarnych będą tematem przewodnim. Nadchodząca Konferencja Wodna ONZ w 2026 roku, współorganizowana przez Senegal i Zjednoczone Emiraty Arabskie, również skupi się na przyspieszeniu realizacji Celu Zrównoważonego Rozwoju 6.
Wyniki raportu stanowią krytyczne przypomnienie, że mimo widocznego postępu, nadal potrzebne są znaczące globalne wysiłki, aby zapewnić dostęp do bezpiecznej wody i urządzeń sanitarnych dla wszystkich, zgodnie z Celami Zrównoważonego Rozwoju i uznając je za podstawowe prawa człowieka.