De wereld wordt geconfronteerd met een alarmerende toename van bosbranden, die een directe impact hebben op de mondiale klimaatverandering. In juli 2025 werd Europa getroffen door een intense hittegolf, met temperaturen die in Griekenland en de Balkan de 43°C bereikten, terwijl Roemenië temperaturen van 41°C registreerde. Deze extreme hitte, die verband houdt met bredere klimaatveranderingstrends, heeft geleid tot een toename van het aantal en de intensiteit van bosbranden.
De gevolgen van deze branden zijn verstrekkend. Bosbranden in 2025 hebben de capaciteit van bossen om koolstofdioxide (CO2) te absorberen aanzienlijk verminderd. Canada alleen al zag bijna 24 miljoen hectare bos verwoest door branden, wat resulteerde in aanzienlijke CO2-uitstoot. Dit fenomeen verschuift bossen van koolstofputten, die CO2 uit de atmosfeer opnemen, naar koolstofbronnen, die CO2 uitstoten. Deze verschuiving vormt een grote uitdaging voor de inspanningen om klimaatverandering te beperken.
Onderzoek toont aan dat de opwarming van de aarde, in combinatie met drogere omstandigheden, bijdraagt aan de toename van het brandrisico. Wetenschappers hebben ontdekt dat veranderingen in het klimaat de kans op extreme weersomstandigheden die de verspreiding van branden bevorderen, hebben verdubbeld. De toegenomen frequentie en intensiteit van bosbranden, zoals die in Californië, Zuid-Korea en Australië, zijn hier een direct gevolg van. Wereldwijd zijn de laatste jaren steeds meer verwoestende branden geregistreerd, waarbij 2024 het meest extreme jaar was voor wereldwijde bosbranden, met minstens 13,5 miljoen hectare bos verbrand.
De impact van bosbranden reikt verder dan de directe uitstoot. De deeltjes en voedingsstoffen die door branden in de atmosfeer worden vrijgegeven, kunnen zich over lange afstanden verspreiden en in oceaanwateren terechtkomen. Dit beïnvloedt de ontwikkeling van fytoplankton, microscopisch kleine organismen die CO2 uit de atmosfeer absorberen. Een studie gepubliceerd in Nature Climate Change suggereert dat klimaatgedreven branden de ijzeruitstoot kunnen verhogen, wat de productiviteit van fytoplankton in de Noord-Atlantische Oceaan met wel 40% zou kunnen verhogen tegen het einde van de eeuw. Dit fenomeen, vergelijkbaar met het bemesten van landbouwgrond, beïnvloedt de koolstofcyclus van de aarde en heeft gevolgen voor het wereldwijde klimaat.
Om deze uitdagingen aan te gaan, zijn alomvattende klimaatbeleidsmaatregelen noodzakelijk. Deze moeten gericht zijn op zowel het verminderen van de uitstoot van broeikasgassen als op het effectief beheren van bos ecosystemen. Duurzaam bosbeheer speelt hierin een cruciale rol, door bossen te behouden, de koolstofopslag te verbeteren en de veerkracht tegen klimaatverandering te vergroten. Het is essentieel dat beleidsmakers en beheerders samenwerken om de bossen te beschermen en hun rol als koolstofput te maximaliseren, zodat de negatieve effecten van klimaatverandering kunnen worden beperkt.